Στο 27ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχιατρικής που έγινε στις  18-21 Απριλίου 2019 στο Ηράκλειο της Κρήτης, ο κύριος Ζαχαρίας Στεφανάκης, Ψυχίατρος – Ψυχοθεραπευτής, Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών Πεζικού, Τμηματάρχης Υγειονομικής Υποστήριξης παρουσίασε το ισχύον καθεστώς και τις προοπτικές για τη ΔΕΠ-Υ στις Ένοπλες Δυνάμεις. Ευχαριστούμε για την αποστολή της περίληψης της ομιλίας του.

Τι είναι η ΔΕΠΥ

Η ΔΕΠ-Υ είναι η συχνότερη νευροαναπτυξιακή διαταραχή της παιδικής ηλικίας, και στις περισσότερες περιπτώσεις επιμένει στην ενήλικη ζωή, με διαφορετική ωστόσο κλινική εικόνα. Για τη διάγνωση της Διαταραχής, απαραίτητο είναι η έναρξή της να τοποθετείται στην παιδική ηλικία, να υπάρχει αδιάλειπτη παρουσία συμπτωμάτων μέχρι την ενήλικη ζωή και να επιδρά αρνητικά σε μείζονες τομείς λειτουργικότητας. Στη διαφορική διάγνωση περιγράφονται κυρίως οι Διπολική Διαταραχή και η Οριακή Διαταραχή προσωπικότητας. Το 70 % των ασθενών με ΔΕΠ-Υ εμφανίζουν και δεύτερη ψυχική διαταραχή, ενώ το 10-20 % των πασχόντων από ψυχική νόσο, εμφανίζουν και ΔΕΠ-Υ. Η θεραπεία της είναι μακροχρόνια και πολυδιάστατη (φαρμακοθεραπεία, ψυχοθεραπεία, ψυχοκοινωνικές παρεμβάσεις).

Στους ενήλικες παρατηρείται ότι η διαταραχή υποδιαγιγνώσκεται, παρότι τα 2/3 των παιδιών με ΔΕΠ-Υ εμφανίζουν συμπτώματα και ως ενήλικες, με τον επιπολασμό να αναφέρεται στο 2-5 %. Η κληρονομικότητα περιγράφεται ως ισχυρός παράγοντας εμφάνισης της διαταραχής, με κληρονομησιμότητα στο 75 %.

 

ΔΕΠ(Υ) και ένοπλες δυνάμεις

Παγκοσμίως, λίγα δεδομένα υπάρχουν αναφορικά με τον επιπολασμό της ΔΕΠ-Υ στις ένοπλες δυνάμεις. Σε μία μελέτη το 2016, στις ΗΠΑ, που περιέλαβε 21.000 στρατιώτες, αυτός βρέθηκε στο 7-9 %. Σχετικά με τη νομοθεσία στις ΗΠΑ, η παρουσία ΔΕΠ-Υ δεν αποκλείει την κατάταξη στις ΕΔ, εκτός αν υπάρχει συννοσηρότητα, λήψη φαρμακευτικής αγωγής εντός προηγούμενης διετίας ή καταγεγραμμένο ιστορικό έκπτωσης λειτουργικότητας. Η ελληνική νομοθεσία (ΠΔ 11/2014) δεν κάνει αναφορά στην ΔΕΠ-Υ, πέραν της γενικής αναφοράς των «Διαταραχών συμπεριφοράς με έναρξη στην παιδική ηλικία», χωρίς όμως να γίνεται αναφορά σε τυχόν λήψη αγωγής, επομένως η διερεύνηση για ΔΕΠ-Υ βρίσκεται στην διακριτική ευχέρεια του ιατρού που εξετάζει.

Συμπερασματικά, τα μέχρι στιγμής δεδομένα για τον επιπολασμό τις ΔΕΠ-Υ στις ένοπλες δυνάμεις και τον αντίκτυπο αυτής, είναι περιορισμένα. Στις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις, δεν υπάρχουν μέχρι στιγμής δεδομένα, επομένως θα ήταν χρήσιμο να πραγματοποιείται εκτίμηση για τυχόν ατομικό ιστορικό της διαταραχής κατά την κατάταξη, αλλά και στον υπάρχον προσωπικό. Ανίχνευση της διαταραχής και παροχή θεραπευτικής βοήθειας θα βελτιώσει σε κάθε περίπτωση τη λειτουργικότητα σε ατομικό αλλά και σε συλλογικό επίπεδο, ενώ θα διερευνήσει και την τυχόν «θεραπευτική» επίδραση του αυστηρώς δομημένου στρατιωτικού περιβάλλοντος.

 

Πηγή: ADHD Hellas